9-Tablo Ve Grafik
VERİLERİN FARKLI GÖSTERİMLERİ
Tablolar, sütun grafikleri,çizgi grafikleri,daire grafikleri istatistiksel temsil biçimleridir.Grafikler verileri görsel hale getirerek daha iyi yorumlamamıza ve daha iyi tahminler yapmamıza yardımcı olur.Grafiklerin en önemli özelliği bilgiyi özetlemesi ve ilişkileri görünür hale getirmesidir.Grafiklerin yanlış yorumlara yol açmayacak şekilde oluşturulması gerekir.
Tablolara başlık yazılır.Grafiklerin başlıkları yazılır ve eksenleri isimlendirilir.
Sütun Grafiği
Dikdörtgenlerden veya prizma şeklindeki çubuklardan meydana gelen grafiklere sütun grafikleri denir.Sütun grafiğinde başlangıç noktası daima sıfırdır.Süreklilik yoktur.Her olay diğerinden bağımsızdır.Yani aktivite veya olay başlamış ve o gün bitmiştir.Bir sonraki gün sıfırdan tekrar başlar.Günlük harcanan benzin miktarları,satılan süt miktarları,her yıl meydana gelen orman yangınlarının sayısı gibi.Mesela bu yıl 150 orman yangını çıktı diyelim,ertesi yıl millet bilinçlenirse yangın çıkmayabilir.Yani süreklilik yoktur.Olay bir sonraki yıl olmayabilir.Bugün 10 litre süt sattın yarın satamayabilirsin yani süreklilik yoktur.İşte bu tür olayların grafikleri hep sütun grafiğinde gösterilir.Sütun grafikleri yatay ve dikey olmak üzere iki türlüdür.
Çizgi Grafiği
Birbirine ekli çizgilerden meydana gelen grafiğe çizgi grafiği denir.Çizgi grafiği artış ve düşüşleri vurgulamada ön plana çıkar.Çizgi grafiği sıfırdan veya sıfırdan farklı bir sayıdan da başlayabilir.Süreklilik vardır.Bir önceki artış veya azalış miktarını net olarak görebilirsiniz.Buradaki olay veya aktiviteler sürekli devam ediyor.Örneğin hava durumundaki sıcaklık değerleri,hastalandığımızda ölçülen sıcaklık değerleri,bir bebeğin boy gelişimi gibi.Mesela bebeğin boyunu ölçtün 50cm geldi,bir hafta sonra 51 cm oldu.Bebek büyümeye devam ettiği için süreklilik vardır.Bu tür olayların grafikleride hep çizgi grafiği ile gösterilir.
Ölçek: Grafiklerde veriler arasındaki belirlediğimiz sabit uzaklıklara ölçek denir.Grafik çizimlerinde ölçeği küçük alırsak daha net ve güvenilir sonuçlar elde ederiz.Ölçek büyürse güvenilirlik azalacağından yanlış yorumlara yol açar.
Daire Grafiği
Yuvarlak daire içinde pasta dilimleri şeklinde gösterilen grafiklere daire grafiği denir.Daire grafiğinde tam açı 360 dereceyi kullanırız.Bir bütünün tamamını 360 dereceye eşitleyip dilimlerin karşılık geldiği açıları buluruz.Daire grafiğinde dilimler belirlenirken açı ölçüleri önemlidir.Daire grafiği bir bütünün parçaları hakkında bilgi sunmada en güçlü temsil yöntemidir.
YANILTAN GRAFİKLER
Yanıltan grafikler aslında tam olarak gerçeği yansıtmayan, hazırlayan kişiye göre tarafsızlığını yitirebilen, şekil olarak bizi yanıltabilen grafiklerdir.
Grafikler, küçük oyunlarla ve bazı bilgilerin verilmemesiyle bazen yanıltıcı olabilirler.Yanıltan grafiklerde veriler doğrudur ancak gösterim şekli yanıltıcıdır.
Yanıltan grafiklerde eksen aralığının farklı alınması yanlış yorumlamalara yol açar.Yanıltan grafikler sayesinde öğrencilerde farkındalık yaratılarak kendilerine sunulan bilgileri sorgulama becerileri kazandırılır.
TV kanallarının izleyici oranlarında, eksen aralıklarının farklı olması sanki aralarında çok fark varmış gibi gösteriliyor.Halbuki aralarında çok az oran farkı vardır.
Bisiklet firmalarının reklam grafiklerinde satışları anlatmak için fiyat ve özellik grafikleri kullanılır.Bu grafiklerde başlama noktaları 0 olmadığı için yanlış yorumlamalara yol açar.
Bir mağazanın fırın satışlarını anlatan grafiklerinde, 2007 yılında 200 fırın satmış ama 2008 yılında 300 fırın satmış.Bunu gösterirken daire grafiğinde gösterip,2007 yılını küçük daire 2008 yılını büyük daire yaparsa yanlış yorumlara yol açar.
Diş macunu reklamında, 4 diş doktorundan üçünün bu macunu tavsiye ettiği söylenmektedir.Burada kişisel düşünceler ön plana çıktığı için halkı yanıltır.
